Water speelt een cruciale rol in het verleden en heden van Halen. Van oudsher was de stad een belangrijke overslagplaats, en vandaag de dag drukken rivieren, waterbronnen en wateroverlast nog steeds hun stempel op het stadsbeeld. Om de impact van wateroverlast te beperken, zijn er door de jaren heen verschillende projecten gerealiseerd. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste maatregelen die bijdragen aan een veiliger en duurzamer waterbeheer in Halen.
Wachtbekkens: Essentiële Bufferzones tegen Overstromingen
- Schulensbroek (Schulensmeer) – 1987
Sinds de ingebruikname in 1987 heeft het wachtbekken Schulensbroek talloze overstromingen voorkomen. Dit bekken vangt het overtollige water van de Demer, de Mangelbeek en de Herk op en werkt als een natuurlijk overstromingsgebied met een indrukwekkende bergingscapaciteit van 10,9 miljoen m³. - Webbekomsbroek – 1998
Dit wachtbekken beslaat een oppervlakte van 144 hectare en heeft een totale bergingscapaciteit van 3,5 miljoen m³. Het gebied is onderverdeeld in een binnen- en buitenbekken, waarbij dijken extra bescherming bieden. Een geplande dijkverhoging zal in de toekomst de buffercapaciteit verder vergroten. - Hoeleden
Dit wachtbekken, met een oppervlakte van 90 hectare, vangt het water van de Velpe op en biedt essentiële bescherming tegen overstromingen.
Pompsystemen en Collectoren: Efficiënt Waterbeheer
- Pompstation Winkelbeek – 2002
Gelegen in de Zepstraat, voorkomt dit pompstation wateroverlast in de Winkelbeekstraat en Bloemendaalstraat. Twee krachtige pompen (130 l/sec) verplaatsen bij hoge waterstand het water van de Winkelbeek naar de Velpe. - Overstortcollector ‘Velpe’ – Raubrandplein
Om terugstuwing vanuit de Velpe te voorkomen, zijn terugslagkleppen geplaatst. Bij hoge waterstand wordt het water in de collector afgesloten en via pompen overgeheveld naar de Velpe. - Overstortcollector ‘Gete’ – Mosstraat (Haelens Broek)
Ter hoogte van de Mosstraat zijn terugslagkleppen en pompen geïnstalleerd om wateroverlast door terugstuwing vanuit de Gete te vermijden.
Nieuwe Initiatieven voor Wateropvang en Buffering
- Spaarbekken langs de IJzerbeek – 2010
Dit door de provincie aangelegde spaarbekken van 5 hectare biedt een capaciteit van 60.000 m³. Dankzij een ringdijk en een stuwconstructie wordt het overtollige water gecontroleerd afgevoerd en blijft het centrum van Halen beter beschermd. - Afkoppeling gracht Zittaardstraat – 2010
De afkoppeling van de riolering zorgt ervoor dat oppervlaktewater vertraagd wordt afgevoerd naar de IJzerbeek, waardoor de belasting op het rioleringsstelsel vermindert. - Overstromingsgebied Velpe (Bloemendaal – Velpen) – 2012
Met een oppervlakte van 40,6 hectare en een buffercapaciteit van 225.500 m³ biedt dit gebied extra bescherming voor het centrum van Halen. Door een combinatie van een dwarsdijk en langere zijwaartse dijken wordt het waterbeheer geoptimaliseerd. - Pompstation Holakenbeek – Firmin Jacobslaan
Dit pompstation voorkomt wateroverlast in de Bergstraat en regelt de waterstroom van de Holakenbeek richting de Velpe. - Bufferbekken Van Zurpelendijk
In Zelem werd langs de Van Zurpelendijk een bufferbekken van 880 m³ aangelegd om regenwater afkomstig van de Kolenbergstraat tijdelijk op te vangen en langzaam af te voeren naar de omliggende natuurgebieden.
Toekomstgerichte Wateraanpak
Dankzij deze maatregelen wordt Halen beter beschermd tegen wateroverlast en blijft de stad werken aan een duurzaam en toekomstgericht waterbeheer. Door een combinatie van natuurlijke overstromingsgebieden, technische infrastructuur en innovatieve oplossingen, blijft Halen zich inzetten voor een veilige en leefbare omgeving voor haar inwoners.
Halen zet in op een nieuw erosiebestrijdingsplan
Sinds 2004 beschikt de stad Halen over een goedgekeurd gemeentelijk erosiebestrijdingsplan. Dit plan werd destijds opgemaakt voor een beperkt deel van het grondgebied (ongeveer 400 ha). Intussen is het echter verouderd en niet langer toereikend om de erosieproblematiek in heel Halen effectief aan te pakken.
Om dit te verhelpen, heeft het college van burgemeester en schepenen een subsidieaanvraag ingediend bij de Vlaamse overheid voor de opmaak van een nieuw, uitgebreid erosiebestrijdingsplan dat het volledige grondgebied van Halen omvat. De subsidieaanvraag werd inmiddels goedgekeurd en de voorbereidingen voor dit nieuwe plan zijn volop aan de gang.
Wat is een erosiebestrijdingsplan en waarom is het belangrijk voor Halen?
Erosie is het proces waarbij regenwater de bodem wegspoelt, vaak op hellingen en bij onverharde gronden. Dit kan leiden tot modderstromen, verzakkingen en wateroverlast, zowel op landbouwgronden als in woongebieden. Een erosiebestrijdingsplan helpt om deze problemen te voorkomen en de bodem beter te beschermen door het voorzien van doeltreffende maatregelen zoals:
✅ Aanleg van bufferzones en grasstroken om afstromend water af te remmen.
✅ Bodembeheermaatregelen zoals groenbedekking en gerichte beplanting.
✅ Waterinfiltratievoorzieningen om regenwater beter op te vangen en te laten insijpelen.
Met dit nieuwe erosiebestrijdingsplan zetten we als stad een belangrijke stap richting een duurzaam en klimaatrobuust Halen, waarbij we zowel landbouwers als inwoners beter beschermen tegen de gevolgen van bodemerosie.
Wil je meer weten over erosiebestrijding in Halen? Houd onze website in de gaten voor updates!