De eikenprocessierups: wat je moet weten
Elke zomer duikt de eikenprocessierups opnieuw op in grote delen van België en Nederland. In ons land komt de rups vooral voor in de provincies Antwerpen en Limburg, maar ook in Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen.
Deze rups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes in de toppen van eikenbomen legt. De eitjes overwinteren daar en eind april of begin mei komen de rupsen uit. Na een paar vervellingen ontwikkelen ze brandharen – meestal tussen half mei en eind juni. Die brandharen veroorzaken de meeste hinder voor mensen. De overlastperiode loopt tot begin juli, maar ook daarna kunnen lege nesten nog klachten geven, tot in het najaar en zelfs lang daarna.
Hoe herken je de rups en het nest?
-
Uiterlijk van de rups: grijsgrauw met lichte flanken, bedekt met lange witte haren (niet te verwarren met de veel kleinere, onzichtbare brandharen).
-
Nesten in bomen: dichte, grijze spinsels met vervellingshuidjes, uitwerpselen en brandharen. De bomen zijn vaak kaalgevreten.

Klachten door brandharen
Elke rups heeft honderdduizenden brandharen. Bij contact breken die gemakkelijk af en geven ze een stof vrij die (pseudo-)allergische reacties veroorzaakt. Symptomen zijn onder andere:
-
Jeuk, huiduitslag of rode ogen
-
Keelpijn, hoesten of ademhalingsproblemen
-
Klachten treden vaak op bij wind, zelfs zonder direct contact
-
De haartjes kunnen via kledij of wasgoed verder verspreid worden
-
Brandharen blijven jarenlang actief - ook zonder zichtbare rupsen!
Hoe voorkom je problemen?
-
Vermijd contact met rupsen en nesten
-
Mijd plekken met besmette eikenbomen, kies indien mogelijk een andere route
-
Draag bedekkende kleding en ga niet op de grond zitten
-
Laat geen speelgoed of was buiten liggen in besmette zones
-
Houd ramen gesloten als je in de buurt van besmette bomen woont
-
Laat oude nesten professioneel verwijderen – doe dit zeker niet zelf!
Wat doe je als je rupsen ziet?
-
Op openbaar domein: Doe dan een Melding of verwittig de Milieudienst via milieudienst@halen.be. Zij nemen de nodige maatregelen of schakelen de juiste diensten in.
-
Op privéterrein: Neem contact op met een erkende firma die gespecialiseerd is in ongediertebestrijding.
Wat mag je niet doen?
-
Zelf rupsen of nesten aanraken of proberen verwijderen
-
Insecticiden gebruiken - deze kunnen schadelijk zijn voor mens en milieu
-
Nesten wegspuiten (bv. met een hogedrukreiniger) - zo verspreiden de brandharen zich net verder
Met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen kun je veel hinder vermijden. Heb je nog vragen? Neem dan contact op met milieudienst@halen.be.